Luz: 3ª reflexión

A terceira sesión con Luz sobre a expresión escrita pareceume moi interesante e aportoume moito, xa que nos ensinou bastantes recursos para utilizar na aula. A verdade é que a produción escrita é moi importante para a aprendizaxe dunha lingua estranxeira e nós, como docentes, debemos intentar lograr que teña sempre unha razón ou un propósito comunicativo. Digo isto porque, eu recordo que cando era alumna sempre me mandaban redaccións para facer na casa sobre o tema que houbese na unidade ou, como comentamos na clase, sobre a miña música preferida, a biografía do meu cantante preferido, etc. Eran temas que nos costaban moito escribir xa que eran aburridos e non os traballabamos previamente na clase, sempre de deberes para facer na casa unicamente. Por iso penso que esta sesión foi xenial, porque dinme de conta das moitas maneiras que se lles pode mandar facer unha redacción e que sexa moito máis divertida facela para eles, sen ser os temas de sempre cada ano. Ademais, como comprobamos onte, tamén é moito máis divertido para o docente que ten que corrixir moitas redaccións, xa que pode chegar a haber algunhas simpatiquísimas como as historias dos azucres que morrían disoltos.

Por outro lado, o warm up que fixemos ao principio da clase tamén me gustou moito. Penso que ademais se pode adaptar a tódolos cursos se lle poñemos máis ou menos dificultade e paréceme unha boa técnica para relaxar un pouco ao alumnado cando se senten agobiados por exames ou teñen moitos traballos, etc. Esta actividade nos cursos de menor nivel faríao como fixemos na clase de tres en tres, porque é máis fácil, e nos cursos de maior nivel, como bacharelato, faríao en grupos máis grandes ou todos xuntos para que así sexa algo máis difícil, tendo en conta que despois terían que escribir tamén unha historia sobre o que representaron.

Por outro lado, pareceume tamén unha boa idea realizar a principios de curso como avaliación inicial unha carta para saber o nivel co que parten, a relación ou interese que teñen co idioma... Sen embargo, creo que no meu caso, como futura docente de francés, é bastante máis difícil que de inglés porque, sobre todo nos primeiros anos, os alumnos/as non teñen practicamente nivel para escribir ben unha carta e o normal é que tampouco teñan moita relación co idioma nin gran interese por aprendelo. Aínda así, excepto en 1º da ESO, faría algún tipo de produción escrita como avaliación inicial adaptando o nivel a cada curso.

Outra actividade que me gustou moitísimo e nunca a fixera foi a poesía “Ode to...”. Penso que é algo súper fácil de facer con calquera curso e que ao final quedan uns poemas moi graciosos. Seguramente se lles pediramos que fixeran un poema eles sos sobre calquera cousa costaríalles moito máis e así, desta forma, é moito máis sinxelo e ao final quedan poemas moito máis divertidos. Ademais, os exemplos que nos ensinou Luz dalgúns alumnos/as seus encantáronme, porque moitas eran súper orixinais e tiñan ata a forma do obxecto ao que representaban. Se algún día son docente esta actividade fareina segurísimo e espero poder facela xa mesmo nas prácticas.

Tamén me gustou moito a actividade dos 5 sentidos de cerrar os ollos e ir escribindo o sitio onde te atopas, o que cheiras, o que tocas, o que comes... Nunca a fixera tampouco e creo que aos alumnos/as son actividades que lle gustarían moito porque saen do común. Eles están acostumados a ter que facer outro tipo de exercicios e actividades, polo que cando se lles fai algo parecido a isto póñenlle moito máis interese e entusiasmo e desfrútano moito máis. Así mesmo, unha vez que redacten o que foron pensando cos ollos cerrados seguramente terán curiosidade por ver o que pensaron os seus compañeiros, polo tanto iso xa é algo que lles motiva tamén a facelo ben.

Outra actividade que fixemos por parellas pero que si coñecía era a das fotos e contar o que pasou. Penso que é unha boa maneira para practicar primeiro produción oral e despois produción escrita. Ademais, saber que a foto ten unha historia de verdade detrás fai que os alumnos/as teñan curiosidade tamén por sabelo ou por ver se acertaron o non coa historia. Iso si, creo que non vale calquera foto, senón que hai que elixir ben as fotos, que sexan interesantes para eles e lles esperte un pouco de curiosidade por ver que pasa nela.

Tamén me gustou a idea de poñerlle vídeos como os shadow stories, vídeo clips, ou mesmo os do Gap year para que teñan que escribir sobre iso, xa que ademais están practicando comprensión oral real sen estar adaptada ao seu nivel. Con respecto a isto, estou moi de acordo con Luz de que o material ten que estar a libre disposición para todo o alumnado para que teñan a oportunidade de poder volver a velo as veces que queiran, sobre todo se teñen que facer unha produción escrita. Eu recordo que cando era alumna da ESO algunha vez tivemos que facer un resumo ou falar sobre un vídeo que nos puxeran na clase, pero que despois non tiñamos acceso a el. Polo tanto, era algo moi difícil para nós chegar a casa e estar a maior parte do tempo intentando recordar o máximo posible do vídeo, sendo moito mellor poder volver a velo na casa e así practicar a comprensión oral.

En resumo, a sesión foi moi produtiva e dinámica e, persoalmente, encántame que Luz nos ensine cada día multitude de actividades e consellos novos que nos veñen moi ben, sobre todo para os que non temos case experiencia docente e estabamos algo verdes no temas das actividades. 

Luz: 2ª Actividade

ACTIVIDADE A PARTIR DUNHA FOTO

Materia: Segunda lingua estranxeira: francés

Curso: 4º ESO

Nivel: A2-B1

Unidade: les vacances et les activités de plein air

Primeiro sen dicirlles nada poñeríalles unha foto persoal na pantalla para collelos por sorpresa. A foto que lles mostraría foi feita no Algarve de vacacións coas miñas amigas. Paréceme que algo indispensable para que os alumnos/as poñan interese nunha actividade é que esta sexa o máis personalizada e contextualizada posible. Así, con este tipo de fotos, hai tamén information gap real, polo que podemos explotar a curiosidade real. Ademais, se é unha imaxe persoal da profesora, mais aínda, xa que aos alumnos/as encántalle saber da vida dos docentes. Polo tanto, o normal sería ter unha boa resposta pola súa parte para levar a cabo a actividade. Iso si, hai que ter coidado coas fotos que escollemos, xa que non todas se prestan a facer actividades de este tipo, xa sexa por temas delicados, por ser demasiado persoal ou simplemente por ser unha foto sen nada que sacar dela.

Despois, faría o xogo de Two truths one lie con respecto á foto. Diría en francés dúas verdades e unha mentira, por exemplo: Cet été, je suis allée en vacances en Italie; Une des filles sur la photo est ma soeur e La personne qui a pris la photo était le guide touristique. En parellas co compañeiro do lado terían que facerme preguntas en francés para intentar adiviñar cal é a mentira (Quelle est ta soeur sur la photo?, Comment s'appelle le guide touristique?, Quelle partie de l'Italie?...). Despois de contestar ás preguntas, cada parella tería que pórse de acordo e votar pola que cre que é falsa e dar as súas razóns explicando o porque en francés. Por último, sairíamos de dúbidas dicindo quen tivo razón e porque. Esta actividade tería unha duración de 15 minutos.

Logo aproveitariamos a foto para facer outra actividade. Por parellas terían que crear un final ou unha pequena historia do que pasa despois dese momento concreto da foto. Así, os alumnos/as usarían a súa imaxinación e traballarían a competencia artística. Para comezar a actividade, primeiro terían que escribir en francés nunha folla a historia e eu, como docente, iría por cada grupo vendo o que escriben e axudando aos que tiveran algún problema ou dúbida. Despois cada parella lería en alto a súa historia e, para terminar, faríamos unha especie de votación para a historia que máis nos gustou. Por último, proporíalles traer o próximo día unha foto súa para facer un show and tell. Esta actividade tería unha duración de 20 minutos.

Luz: 2ª reflexión

A segunda sesión con Luz encantoume, foi moi dinámica e pareceume súper útil, xa que nos ensinou moitísimas actividades diferentes para facer cos alumnos/as que ademais se poden reutilizar cantas veces queiramos. Estou contentísima de ter estas sesión con Luz e Ana porque a verdade é que estaba algo preocupada co tema de facer e organizar actividades, xa que ao non ter moita experiencia con alumnos/as estaba un pouco verde, por así dicilo. Outra cousa que me gustou foi que nós mesmos fixésemos o papel de alumnos/as e levaramos a cabo a maioría das actividades na aula para ver como funcionaban, porque non é o mesmo dicir soamente de que tratan que poñerse na pel e ver como se desenvolven na clase.

A primeira actividade que fixemos na clase como warm up tamén me pareceu moi interesante, xa que con simplemente dous papeis diferentes podemos facer que os rapaces/as estean entretidos sacándolle posibles diferenzas a ambos papeis. Ademais, esta actividade poderíase facer tamén con outros obxectos para non ser sempre os mesmos e así poder usar este tipo de warm up máis veces na clase.

O crucigrama que fixemos de Who is who? coas curiosidades de cada un de nós pareceume unha idea xenial para coñecernos un pouco máis entre todos. Ademais, tomando como punto de partida o crucigrama, poderíanse facer moitas outras actividades. Por exemplo, se queremos practicar o vocabulario dunha unidade, poderíase escribir a definición do termo e os alumnos/as ter que adiviñar a palabra (Fruit du pommier de forme plus ou moins arrondie, de couleur verte, jaune ou rouge selon la variété à pomme) ou se estamos na unidade das descricións de persoas, poderiamos escribir frases describindo a estudantes da clase (sempre sen faltar ao respecto) e eles/elas ter que adiviñar a quen corresponde cada unha das frases (Fille aux cheveux longs, raides et bruns, aux yeux bleus et dont le prénom commence par S à Sara). Penso que é un xogo que se pode reutilizar as veces que queiramos, aínda que isto non quere dicir que por cada tema teñan que facer un, porque senón aburriranse e non lles fará gracia completar o crucigrama aínda que sexa de temas diferentes. Algo parecido á actividade do crucigrama sería unha sopa de letras, onde tamén poderían buscar palabras a raíz das definicións que haxa escritas.

Por outro lado, parecéronme moi importantes os consellos que nos deu Luz sobre as tarefas complexas que ao final se converten en proxectos. Na miña opinión, os proxectos son algo bastante difícil para meternos nós coa pouca experiencia que temos na docencia, aínda que se teño a ocasión si que me gustaría participar e colaborar neles porque é algo do que seguramente aprenderemos moitas cousas. Ademais, supoño que desa forma é a mellor maneira de observar e aprender a saber como funcionan, como hai que planificalos, etc... para despois nun futuro poder levalos a cabo nós mesmos sen moita angustia nin posibles desastres.

Con respecto ás actividades de expresión/produción oral, gustoume moito falar do enfoque comunicativo. Penso que para a aprendizaxe das linguas estranxeiras é súper importante, por non dicir o máis importante, xa que o obxectivo de aprender unha lingua estranxeira é poder comunicarse con outra persoa nese idioma. Por desgraza, eu non tiven moita sorte cos profesores de idiomas, sobre todo en inglés, xa que ningún daba pe a falar en inglés nin facer actividades que necesitasen do enfoque comunicativo. Sempre faciamos o mesmo: ler o texto de cada unidade, contestar ás preguntas, facer os exercicios de vocabulario e gramática e por último corrixilos. De feito, case ningunha profesora no instituto nos falaba en inglés e, unha en concreto, escusábase dicindo que non tiña acento inglés para falalo. Parece unha broma, pero por desgraza non o é. Era moi raro facer algunha actividade na que tiveramos que falar no idioma estranxeiro e tampouco había exame oral, polo tanto, en realidade, non estabamos aprendendo unha lingua de verdade, xa que non sabiamos falar, soamente completar exercicios. Esta é unha das razóns polas que me esforzarei todo o posible por intentar facer actividades nas que os alumnos/as falen e se comuniquen sen vergoña, porque como comentamos na clase, da igual ter algúns erros ao falar, xa que ao final o importante é saber comunicarse axudándonos se podemos de xestos ou de imaxes.

Por outro lado, nunca escoitara falar do concepto MINIMAX, e creo que é moi importante e debemos telos en conta como futuros docentes. Estou moi de acordo cos principios de personalización/contextualización, imaxinación e memoria e gustáronme moito os exemplos que nos ensinou a docente, que obviamente vou utilizar nun futuro xa que son súper fáciles de facer. Iso si, as fotos que utilicemos temos que escollelas ben, non vale calquera. Por exemplo, como nos ensinou Luz na clase, para o xogo Show and tell é moito mellor unha foto persoal e ao mesmo tempo sinxela, a cal de pe a facer moitas preguntas e, no caso de xogar a crear unha historia, o mesmo, ten que ser unha foto que poida ter moitos camiños e posibilidades. O mesmo ocorre cos role play, se os alumnos/as teñen obxectos físicos, será moito máis motivante e divertido para eles que se teñen que imaxinar que hai algo. Con respecto ao Brainstorm, estou moi a favor desta estratexia, xa que me parece unha boa táctica sobre todo para recordar e practicar vocabulario. Ademais son xogos moi simples que se poden adaptar a calquera curso poñéndolle máis ou menos dificultade ao asunto. Por exemplo, o xogo do alfabeto e das listas faríao cos máis pequenos xa que non teñen moita dificultade e as actividades de adiviñar ou recordar unha historia para os máis maiores con máis nivel.

Outras actividades que non coñecía e me gustaron moito foron os tests de personalidade “chorras”, o xogo de escoller entre dúas opcións e explicar o por que e, sobre todo, o de debuxar unha cara triste ou sorrindo no encerado. Esa actividade encantoume, parece mentira que un xogo tan simple poida dar para tanto, porque aparte de utilizar vocabulario tamén teñen que usar tempos verbais diferentes.

En resumo, foi unha sesión da que me levo moitísimos recursos, consellos, xogos e actividades a realizar nas miñas futuras clases. Penso que todo o que nos ensinou Luz foi moi interesante, sobre todo a multitude de xogos, que son unha forma de divertirse na clase e ao mesmo tempo aprender.

Luz: 1ª actividade

ACTIVIDADE: Simulación dun mercado na clase

Materia: Segunda lingua estranxeira: francés

Curso: 3º ESO
Tempo: 50 minutos

Estariamos ao final da unidade de alimentos e tendas, co vocabulario, gramática e aspectos funcionais e culturais correspondentes a esta unidade vistos:

-Vocabulario: alimentos (pomme, fromage, poulet, baguette...) e tendas (pâtisserie, boulangerie, boucherie, épicerie...).

- Gramática: verbos (acheter, payer, vouloir, coûter), partitivos (du, de l’, de la, des).

- Aspectos funcionais: diálogos característicos do mercado (je voudrais..., combien ça coûte...?).

- Aspectos culturais: horarios comerciais e hábitos de compra nun mercado.

Antes de comezar a actividade, que sería un role play dun mercado de comida, faría unha actividade de brainstorming para recordar entre todos/as o vocabulario que imos necesitar para realizar a actividade. No encerado escribiría catro columnas coas tendas que vai haber na simulación (carnicería-charcutería, panadería-pastelería, froitería e peixería). Os alumnos deberán ir dicindo rapidamente produtos que se compren en cada unha das tendas. 

Despois, para facer catro grupos diferentes daríalle unha folla a cada alumno cunha cor diferente, así, os que teñan a cor laranxa son un grupo, os que teñan a cor azul outro grupo, etc. Ademais, cada cor terá asinada unha tenda. Mentres se van poñendo en grupos, colocaría unha mesa en cada esquina da clase como se fose unha das distintas tendas de comida. Logo, daríalle a cada grupo diñeiro de mentira e fotos de comida para que sexa un pouco máis real. 

Por último, mentres se poñen de acordo en quen empeza como vendedor e quen son os clientes, colgaría na parede por toda a clase uns papeis escritos con frases en francés necesarias para a comunicación nun mercado (Je voudrais un/a..., Bonne journée!, Combien ça coûte?...,Cela coûte..., Merci beaucoup!...). A docente iría observando pola clase a tódolos grupos e marcaría os tempos para que os alumnos/as cambien de tenda e de rol. 

Para cerrar a actividade, podería facerlles preguntas sobre o que compraron, porque o compraron, canto lle costou, etc. ou podería propor unha especie de debate onde lles preguntaría se lles pareceu complicado ou se non, se cren que serían capaces de comprar nun país de fala francesa ou se é moi diferente ou pouco a comprar en España.

Con esta actividade estaríase practicando a competencia en comunicación lingüística, a competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía e a competencia social e cívica.

Ana: 1ª reflexión

A primeira sesión que tivemos con Ana encantoume, a verdade é que daban ganas de ser xa docente por como nos falaba e nos transmitía a súa felicidade sendo profesora. Nótase que ten unha gran experiencia e que nos vai axudar moitísimo a levar unha clase e a ensinar multitude de actividades e recursos. Como xa dixen na entrada anterior para Luz, por fin temos profesoras de instituto que poidan compartir con nos a súa experiencia e contarnos a súa verdade do día a día nun instituto. Isto é o que levabamos esperando dende Setembro, meternos de cheo na profesión e aprender a como levar unha clase, que actividades ou recursos propoñer aos alumnos/as, etc.

En xeral, gustáronme todas as actividades que nos ensinou a docente de comprensión oral e penso que practicamente todas son moi útiles e fáciles para levar a cabo na clase. Ademais, moitas delas pódense adaptar a cada grupo dependendo no nivel que teñan e, algo moi importante, é que a maioría son reutilizables para calquera momento.

As actividades coas que comezamos a clase, tanto “The chain of…” e “The paper ball” xa as coñecía, pero non a puxera en práctica nin na pouca experiencia docente que teño nin, que eu recorde, ningún profesor a fixo cando eu era alumna de instituto. Parécenme ambas boas actividades para os primeiros días do curso ou para comezar unha clase con estudantes que non coñeces. Este tipo de actividade é unha boa táctica para quedarte cos nomes de cada alumno/a e saber tamén algunha información persoal sobre eles. Así mesmo, gracias a estes xogos pódese facer unha primeira avaliación inicial da lingua estranxeira sen que se dean de conta, xa que se pode observar quen fala perfectamente, a quen lle costa un pouco máis, quen ten vergonza de falar en público, quen non... Nun futuro próximo, xa mesmo nas prácticas que realicemos en Febreiro, espero poder facer estas actividades cos alumnos/as os primeiros días para así coñecelos un pouco e ter unha boa entrada, xa que penso que este tipo de actividades gústanlle e son divertidas para os rapaces e rapazas. Ademais, penso que como docente coñecer aos teus alumnos/as é algo primordial para ter unha relación máis achegada con eles e así levar unha clase dinámica onde todos, dentro do posible, estean a gusto. A desvantaxe que ten ser docente de francés para realizar estes xogos é que os alumnos/as teñen normalmente un nivel baixo do idioma ou son principiantes, polo que non serían capaces de dicir moitas cousas en francés, sobre todo en 1º e 2º da ESO.

Gustoume facer un repaso sobre os termos exercicio, actividade, tarefa e proxecto e, sobre todo, dar algúns exemplos de cada un deles. Con respecto aos exercicios, como son en teoría o máis aburrido e o máis fácil de facer eles sos, eu mandaríaos sempre de deberes para casa, porque como comentamos na clase, os 50 minutos penso que hai que rendibilizalos ao máximo e intentar facer actividades que os estudantes non fagan na casa, como falar e escoitar na lingua estranxeira. Ademais, na miña opinión, estar a metade da clase corrixindo exercicios non é a mellor maneira de aprender e practicar unha lingua. Falando un pouco do problemático tema dos deberes, creo que estes son bastante importantes para os estudantes, non digo que haxa que mandar 10 páxinas de exercicios todos os días, pero si algunha cousa que se dera anteriormente na clase para estar en contacto coa lingua estranxeira non soamente nas horas obrigatorias no instituto. Un alumno/a normal ao que en teoría non lle interesan moito os idiomas, non vai repasar, practicar ou facer algo relacionado coa lingua estranxeira se ti non lle mandas. Con respecto aos proxectos, gustoume moito que Ana nos falara deles e nos aconsellara non facelos ata ter algo de experiencia, a verdade é que este tipo de consellos agradécense moitísimo porque nós, ao non ter case experiencia, non sabemos como levar este tipo de cousas, cando deberiamos facelo ou cando non, se é mellor colaborar soamente, etc. Ademais, penso que os proxectos son algo bastante difícil de levar que require un gran traballo detrás e, se non tes unha experiencia, pódeseche ir das mans ou non saírche como te esperabas polo que acabas frustrado. Aínda así, estou moi a favor de traballar por proxectos e penso que aos alumnos/as gústalle facer este tipo de cousas reais onde podan ver que o seu traballo ten os seus frutos. Espero que nun futuro se son docente poida levar a cabo proxectos cos meus alumnos/as ou participar en moitos deles como o que nos ensinou Ana que se levou a cabo no instituto IES Carlos Casares “As estrelas máis estrelas de todas as estrelas”.

Tamén foi moi interesante falar da motivación especialmente intrínseca, é dicir, que o alumnado faga algo porque de verdade lle gusta ou lle interesa e non unicamente para aprobar ou non ser castigados. Na miña opinión, a motivación nos adolescentes é algo bastante difícil de conseguir que soamente os bos docentes con moito traballo detrás conseguen, xa que moitos deles van ao instituto ou estudan por obrigación. Aínda así, estou de acordo cos factores de Malone e Lepper, para que a motivación intrínseca aumente, os docentes teñen que preparar actividades que sexan retos para os estudantes, que lle produzan curiosidade e ao mesmo sentan que teñen o control, que se recoñeza o seu traballo e que haxa traballo cooperativo ou competición sa. Con respecto a este último factor, quedeime co detalle que nos dixo a docente de darlle de vez en cando caramelos, chocolatinas, etc. aos alumnos que gañen. Gustoume a idea e penso facelo se algún día son profesora, porque parece unha parvada pero creo que daría bastantes bos resultados.

Outro punto moi interesante foron as actividades de recepción/comprensión tanto oral como escrita segundo o input, onde a docente compartiu con nós algúns exemplos. Sexa un ou outro o que temos que ter claro é que debe ter sempre un propósito e debémoslle facilitar as cousas ao alumnado. Antes de facer unha escoita debemos comentar de que se trata ou que teñen que facer porque senón moitos estarán perdidos ou farán unha especie de quiniela. Ademais, hai que ter en conta tamén a diversidade e, a verdade, até agora nunca o pensara nin o vira, pero gustoume a idea de facer diferentes actividades co mesmo input.

Por último, outro tema tratado na clase foi o ditado, pero non sabía que existían tantos tipos de ditados e tan “divertidos” comparados co de toda a vida. Penso que os ditados teñen moitos beneficios e son moi bos para as clases de idiomas, ademais, se se fan dentro dunha actividade amena como son as cancións moito mellor. Tamén temos que ter en conta o nivel do alumnado, xa que cos máis pequenos poderase usar o Picture dictation e cos máis maiores o de tomar notas.

En resumo, foi unha clase moi útil e dinámica, con moitos consellos, actividades e recursos que apuntar. Espero que as demais sexan así de interesantes e nos sirvan tanto como esta para o noso futuro docente.

TAREFA

Ler no Diccionario virtual Cervantes (cvc.cervantes.es) as entradas correspondentes a

-          Actividad comunicativa: actividad de aprendizaje concebida para que los alumnos aprendan a comunicarse usando la lengua.

-          Actividad de aprendizaje: todas aquellas acciones que realiza el alumno como parte del proceso instructivo que sigue, ya sea en el aula de la lengua meta o en cualquier otro lugar

-          Actividad de práctica controlada: actividad de aprendizaje en la que los alumnos deben seguir con cierta fidelidad un texto o modelo lingüístico y el profesor controla el grado de corrección.

-          Actividad de práctica libre: aquella en la que los aprendientes deben usar de modo creativo los conocimientos o destrezas que han sido presentados y practicados previamente.

-          Actividad posibilitadora: actividades de aprendizaje que se realizan en el marco del enfoque por tareas y que se conciben como fases preparatorias de la tarea final.

-          Actividad de la lengua: tareas que las personas realizamos con el lenguaje natural con el fin de alcanzar unos objetivos concretos.

-          Actividades y estrategias de comprensión: actividades de la lengua relacionadas con escuchar o leer que realizan los alumnos utilizando unas competencias y desarrollando unos procesos lingüísticos de comprensión auditiva o lectora, con el propósito de alcanzar unos objetivos concretos

-          Actividades y estrategias de expresión: actividades de la lengua relacionadas con hablar o escribir que realizan los alumnos utilizando unas competencias y desarrollando unos procesos lingüísticos de expresión oral o escrita, con el propósito de alcanzar unos objetivos concretos.

-          Actividades y estrategias de interacción: actividades de la lengua en la que dos alumnos se van turnando en sus papeles de emisor y receptor y van construyendo una conversación o un texto escrito.

-          Actividades y estrategias de mediación: actividades de la lengua en las que el usuario actúa como intermediario o mediador entre otras personas que no pueden comunicarse de forma directa.

Luz: 1ª reflexión

A primeira sesión que tivemos con Luz gustoume moitísimo, xa que por fin coñecemos a unha docente que se nota que ten unha gran experiencia como profesora de instituto, e non docentes de universidade que pouco saben de adolescentes. Penso que deberíamos haber tido profesores de este tipo moito antes para que nos ensinasen cousas máis prácticas e reais e non tanta teoría. Claramente a teoría é tamén moi importante porque é a base de todo, pero desde Setembro até Decembro sen nada de práctica paréceme esaxerado. En realidade, o que todos queriamos era aprender a levar unha clase, a saber actuar en diferentes situacións cos alumnos/as, a saber facer actividades distintas dependendo do tipo que sexa... ademais sabendo que temos as prácticas á volta da esquina.

A verdade é que gustáronme e parecéronme moi interesantes practicamente todas as actividades que nos ensinou a docente. Algunhas xa as coñecía, aínda que na miña escasa experiencia docente non as levara a cabo, e outras foron novas para min. Este tipo de clases era o que votaba de menos neste mestrado, docentes cunha gran experiencia que nos dean consellos ou trucos, posibles recursos a utilizar, actividades para facer en momentos diferentes... A única pega que podo por é que case todos os recursos e actividades están en inglés, polo tanto, os que queremos ser docentes doutra lingua, no meu caso o francés, non temos case exemplos ou actividades que poidamos directamente levar a cabo nunha clase. Aínda así, agradezo que en cada documento das sesións nos envíen tamén algúns recursos para utilizar en francés.

Espero que nun futuro, ou xa mesmo nas prácticas, poida levar a cabo algunhas destas actividades. Por un lado teño moitísimas ganas de comezar, relacionarme co instituto e cos estudantes e realizar actividades con eles, pero por outro lado ao non ter case experiencia, e menos con 30 alumnos/as, teño algo de medo a enfrontarme e non ter éxito. Aínda que penso que estaremos todos moi agradecidos ás sesións que teñamos tanto con Luz e con Ana, xa que, polo que vin de momento, axudarannos a levar unha clase e ensinarannos bastantes recursos e consellos que utilizaremos seguramente nas nosas experiencias docentes.

A actividade de Bellwork que nos puxo a docente nada máis chegar á clase pareceume xenial xa que non oíra falar nunca das actividades Bellwork e agora doume conta que en realidade son importantísimas. Seguramente algúns profesores cando era alumna mandábannos facer este tipo de actividades como poñer sempre a data e eu nunca me din de conta que é unha táctica moi boa para manter aos alumnos/as calados e facendo algo. Se algún día son docente, teño por seguro que este tipo de actividade vouna facer sempre na miña clase, xa que é xenial para realizar nos primeiros minutos de clase mentres ti como docente te organizas. O exemplo da data gustoume porque é unha maneira de estar recordando continuamente na lingua estranxeira os meses, os días e, concretamente, a fórmula completa en francés que non é fácil para os alumnos/as: Aujourd’hui, c’est le + día + mes + año.

 A actividade Two truths and one lie será un recurso que utilizarei por seguro. Este xogo xa o coñecía, pero nunca o puxera en práctica na pouca experiencia profesional que teño nin ningún profesor, que eu recorde, a usou sendo eu alumna de instituto. A verdade é que paréceme unha actividade moi boa para romper o xeo e facer que os teus alumnos/as te coñezan un pouco máis. Ademais, penso que é bastante fácil e divertida de levar a cabo na que a maioría dos estudantes participaría seguramente, xa que, se hai algo que lles encanta e lles motiva, é saber sobre a vida dos seus docentes. Eu esta actividade utilizaríaa ao principio de curso ou cando empezas cun grupo de estudantes novo que non te coñece. Con respecto aos grupos, como a actividade sería na lingua estranxeira correspondente, se é un curso dun nivel baixo como 1º da ESO daríalle a opción de facer preguntas previamente por parellas, e se é un curso cun nivel máis alto como bacharelato penso que sería mellor que o fixeran individualmente como fixemos nós na clase.

Tamén me gustou moito falar das actividades que se poden facer antes, durante e despois de ver un vídeo ou escoitar un listening. Seguramente eu se non tivera esta sesión antes e tivese que poñerlle un vídeo ou unha escoita aos meus alumnos/as, faríao sen actividades pre-listening. Polo tanto, agora que xa sei un pouquiño máis non se me esquecerá pensar tamén en actividades previas á escoita.

En resumo, gustoume moito que a docente puxera exemplos de actividades para cada unha das competencias, porque a verdade penso que todos tiñamos problemas con iso, xa que ninguén nos ensinara anteriormente exemplos de actividades para traballar cada competencia, polo que estabamos bastante perdidos niso. Sabiamos a teoría, o que era cada competencia e para que servía, pero non sabiamos realizar actividades para traballar cada unha. Por iso, penso que non nos viría mal traballar un pouco máis con isto noutra sesión.

Diario: Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras

Con respecto á materia Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras, vou facer un pequeno comentario sobre as diferenzas que hai entre a ensinanza-aprendizaxe dunha lingua estranxeira en nenos/as e en adultos.

Hai un dito moi popular sobre a aprendizaxe de idiomas, que di que canto máis xoves somos, máis facilidades temos para adquirir unha lingua estranxeira. Isto débese a que nos primeiros anos de vida dos rapaces e rapazas, o cerebro vai estruturando os diferentes nexos entre as súas neuronas. Polo tanto, se durante este cedo proceso, os nenos/as empezan novos aprendizaxes como unha lingua estranxeira, beneficiaranse moito, xa que o seu cerebro seguirá aumentando as súas conexións neuronais e aprenderán a un ritmo moito máis rápido e con máis facilidade.

Así mesmo, os cativos/as teñen unha curiosidade ilimitada, algo moi importante na aprendizaxe de idiomas e que non posúen os adultos, xa que xeralmente estes últimos recorren á formación na medida en que esta responde a unha necesidade.

Con respecto a adquirir novos conceptos, os nenos/as interiorizan e absorben moito máis rápido, xa que son como esponxas. Non obstante, os adultos aprenden moito máis lento e cóstalle máis quedarse coas cousas, aínda que á hora de reter, por exemplo, vocabulario, os nenos/as esquécense moito máis rápido.

Por outro lado, os adultos teñen un maior medo ao ridículo que os cativos/as, o cal é unha gran desvantaxe, pois ao aprender unha lingua nova é normal cometer multitude de erros, pero aínda así a maioría prefire non falar en público e así non cometelos. Isto é un aspecto moi importante xa que unha lingua apréndese falando e practicando. Ademais, os adultos tamén teñen moitas máis inseguridades e séntense con máis confianza na escritura e na gramática, mentres que os cativos/as non teñen tanta vergonza e dálles máis igual equivocarse en público e ter erros. Polo tanto, cos cativos/as sóese traballar moito máis a produción oral e non tanto a escrita.

Outra vantaxe de comezar a estudar unha lingua estranxeira en idades temperáns é que a lingua materna aínda non está totalmente establecida, polo tanto non condiciona tanto o proceso de ensinanza-aprendizaxe dunha lingua estranxeira. Isto, sen embargo, prexudica bastante aos adultos xa que si teñen a lingua materna establecida e, polo tanto, é moito máis difícil para eles separar unha lingua da outra.

Non obstante, non todo son sombras para os adultos. Estes son máis eficaces na aprendizaxe e dominio da morfoloxía, da sintaxe e do léxico e saben desenvolver mellores estratexias para comprender o idioma. O adulto sabe aprender a aprender, ten moitas máis capacidades e habilidades ca un neno/a como a concentración, a responsabilidade, a autonomía...

Ademais, os maiores soen ser máis disciplinados e serios, teñen maior capacidade de pensamento abstracto, teñen claro porque están estudando unha lingua estranxeira e para que lle sirve e, algo moi importante, a experiencia vivida.

Sen embargo, na miña opinión, o primordial e o que fai que a aprendizaxe dunha lingua estranxeira sexa un éxito é a motivación. Esta é menor nos nenos/as que nos adultos, xa que os primeiros teñen que estudar (en principio) o idioma por obrigación, e os segundos aprenden un idioma estranxeiro normalmente porque queren ou o fan cun propósito en concreto (traballo, viaxes...). Polo tanto, a motivación nos adultos é interna, mentres que a motivación dos rapaces e rapazas é externa, xa que lle ven imposta no currículo e non teñen unha meta que lles motive a aprender.

En conclusión, para aprender unha lingua estranxeira o mellor é facelo canto antes, xa que, sobre todo, terase moito máis tempo para acumular anos de uso da lingua. Non obstante, ser adulto non significa que non se vaia a ter unha aprendizaxe eficaz, xa que tamén depende, por un lado, das habilidades e competencias de cada individuo e, por outro lado, das ganas e a motivación de cada un. Polo tanto, podemos dicir que os beneficios e as vantaxes de aprender un idioma novo están presentes en todas as etapas da vida e nunca é demasiado tarde para comezar a estudar unha lingua nova.

Dosier: Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras

Esta entrada está dedicada á materia Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras.

En primeiro lugar, o docente fixo unha pequena presentación sobre a materia e explicounos o que era o Diagrama de Venn. Comentounos que hai diferentes variantes, pero o que máis se usaba era o dos círculos que se superpoñen.

A primeira actividade que fixemos en grupos de catro persoas consistiu en debuxar nun folio A3 un diagrama cos conceptos de lingua materna e lingua estranxeira, comentando en que se diferencian e en que coinciden tanto no ensino, como na vida diaria, no traballo, etc. Con respecto á lingua materna puxemos que era unha aprendizaxe natural e inconsciente, que o seu uso era cotiá, moi utilitario e cunha identidade propia. Na parte de lingua estranxeira puxemos que era unha aprendizaxe consciente e artificial, cun uso especifico e pouco utilitario (para os alumnos). Por último, en común para ambas escribimos que tiñan un uso comunicativo, que eran o reflexo dunha cultura, un complemento e serve para socializarse, comprender, aumentar a nosa riqueza e para o currículo. Gustoume bastante este exercicio xa que nunca o fixeramos e penso que vale para activar os coñecementos previos, activar vocabulario…e a partir do que se sabe ir concretando.

Despois, o docente a través das súas diapositivas explicounos os conceptos de lingua inicial, lingua segunda e lingua estranxeira. A lingua inicial é a primeira lingua que aprende unha crianza, a que se adquire antes da etapa escolar de maneira inconsciente sen ningunha intención concreta, e pódese denominar tamén lingua natal, primeira ou materna. A lingua segunda é a lingua adquirida na escola, no lar ou na rúa, como una lingua vehicular, como lingua administrativa ou de ensino. E por último, a lingua estranxeira adquírese so en contexto escolar, de xeito consciente e cunha intención clara, non é unha lingua vehicular.

A segunda actividade que realizamos foi un placemat. En grupos de catro tivemos que debuxar nun folio A3 catro cadros diferentes e un no medio. En cada grupo cada compañeiro tivo que escribir a súa resposta nun dos cadros das esquinas e no do medio o que puxemos en común. O docente fixo diferentes preguntas a cada grupo e a nós tocounos as seguintes:

-          Se Inditex ten 6913 tendas no continente, que lingua usa cos clientes? e, en que lingua se comunican as tendas coa central de Arteixo?

Cada unha de nós puxo o que pensaba no seu cadro e despois comentamos e debatemos en alto o porque das nosas respostas. Ao final, chegamos ao acordo de que a lingua que se usa cos clientes é a que se fala nese sitio en concreto (galego, español, catalán, inglés...) e que para comunicarse con Arteixo úsase o español e o inglés.

A terceira actividade consistiu tamén na realización dun placemat, no que tivemos que responder a unha pregunta do docente primeiro individualmente e despois a posta en común no cadro do medio. A pregunta que nos fixo o docente foi a seguinte:

-          Un grupo de Erasmus de 5 países europeos diferentes, saen de festa e teñen que decidir o local a onde van tomar a primeira copa, que lingua van usar para decidir?

No noso grupo houbo varias respostas: en inglés, en español e en spanglish. Ao final decidimos que sería spanglish, porque supoñemos que farían unha mestura de idiomas, aínda que tamén dependería dos países dos que viñeran cada estudante.

En xeral, estas dúas actividades gustáronme moito porque nunca fixera unha actividade deste tipo e pareceume unha boa idea para expoñer primeiro a túa opinión e despois chegar a un consenso entre o grupo. Ademais, as preguntas que fixo o docente foron de casos reais e moi interesantes.

Cando terminamos esta actividade, o docente explicounos a través das súas diapositivas o concepto de lingua habitual, lingua de traballo e lingua vehicular. A lingua habitual é a lingua usada na maioría de contextos comunicativos. A lingua de traballo constitúe o principal medio de comunicación nunha empresa multinacional, nun organismo multinacional ou mesmo nun estado plurilingüe. Por último, a lingua vehicular serve de medio de comunicación entre falantes de linguas diferentes.

Unha vez terminada a explicación, tivemos que clasificar o uso da lingua nas preguntas que nos fixo o docente nas actividades anteriores. En relación ás de Inditex, na primeira é lingua habitual e na segunda lingua de traballo, e na pregunta sobre os estudantes Erasmus é lingua vehicular.

Na seguinte sesión o docente comezou a clase explicando a diferenza entre comunidade lingüística e comunidade de lingua. A primeira trátase da comunidade de falantes que partillan un mesmo repertorio lingüístico de base (común); e a segunda trátase de falantes que partillan o coñecemento e o uso dunha mesma lingua ou variedade lingüística.

Con respecto a iso, tivemos que facer unha actividade (placemat) por grupos onde cada un tivo que escribir o seu repertorio lingüístico nun cadro diferente e despois no medio poñer a posta en común. Tamén tivemos que ver se había comunidades lingüísticas ou comunidades de linguas e se todos partillabamos ese coñecemento. Unha vez feito, nun Google Docs que compartiu o docente para toda a clase tivemos que ir completando o apartado das diferentes linguas que había na aula, as variedades xeográficas e as variedades sociais (sexo, idade, profesión, clase social...) Despois, cada grupo tivo que completar no Google Docs a comunidade lingüística (repertorio: galego, castelán, inglés, francés, portugués) e a comunidade de lingua (galega, castelá, inglesa e francesa). Estivo ben esta actividade para comprender mellor o que era unha comunidade lingüística e unha comunidade de lingua, xa que ao principio non o entendiamos moi ben.

Despois, o docente falounos das diferentes didácticas: didáctica da lingua inicial, da lingua segunda e lingua estranxeira, metodoloxía AICLE, aprendizaxe precoz das linguas estranxeiras, linguas estranxeiras para fins específicos, YLE young, OLE old, CALL (computer: blended, flipped y full-online). Unha vez explicado, o docente compartiu con nós outro Google Docs no que tiñamos que completar nuns cadros a metodoloxía que se debe usar e se pode usar dependendo do contexto de aprendizaxe (Escola Oficial de Idiomas, UNED, Asociación de Mulleres Viuvas...). Esta actividade estivo ben para comprobar se entenderamos as diferentes metodoloxías, pero foi algo aburrida.

Logo, o docente explicounos as características dos alumnos para a aprendizaxe dunha lingua estranxeira. Por grupos realizamos outro diagrama de Venn no que tiñamos que por as diferenzas e as coincidencias que hai entre ensinar a nenos e a adultos (+12 anos). Despois xuntámonos con outro grupo e tiñamos que ir dicindo o que puxemos cada un e poñernos de acordo. Por último, coa clase dividida en dous grupos, cada un tivo que ir explicando os puntos que se puxeron en cada círculo e finalmente as coincidencias. Esta actividade estivo ben para ver e comentar entre todos que aspectos positivos e negativos que ten traballar con nenos e con adultos, e se é moi diferente ou similar.

A seguinte actividade consistiu nun debate piramidal no que tiñamos que comentar que influencia ten a lingua 1 na aprendizaxe da lingua 2. Primeiro tivemos que falalo en parellas, despois en grupo de 4, logo en grupo de 8 e por último con toda a clase. O resultado no noso grupo foi os calcos gramaticais, fonolóxicos, léxicos e sintácticos (aspecto negativo) e, se son linguas próximas, unha maior comprensión (aspecto positivo). En definitiva, todos fixemos referencia á interferencia ou contacto e tipoloxía lingüística.

Por último, o docente falounos dos tipos de linguas (aglutinantes e analíticas), a familia lingüística, o concepto de interlingua, o concepto do erro, os elementos que son importantes na aprendizaxe de LE (recursos materiais, número de alumnos, inmersión lingüística, selección de persoal...) e os tipos de centros de ensino (público, concertado e privado).

En conclusión, estas dúas sesións parecéronme moi interesantes, xa que realizamos moitas actividades diferentes para nós e aprendemos bastantes conceptos novos. Con este tipo de metodoloxía que emprega o docente, as sesións son moito máis dinámicas, produtivas e, sobre todo, moi útiles para nós como futuros docentes.