Comentarios en blogs

Nesta entrada deixo os comentarios que lle fixen a algunhas das miñas compañeiras. Aquí finalizan as miñas entradas para a materia As Linguas Estranxeiras no Contexto Nacional e Internacional.

Feliz nadal e feliz ano novo!

Miriam
Diario. Unidade 5: As programacións didácticas

María
Diario. Tema 6: Metodología AICLE

Marian

Diario. Tema 7 y 8: El trabajo por proyectos

Sara

Diario. Tema 5: Las programaciones didácticas vigentes

Susana

Diario. A aprendizaxe de linguas en España

Mariña

Diario. Tema 7 y 8

Diario: Temas 7 e 8

Nesta entrada, con respecto ao tema 7, vou facer unha pequena comparación entre os sistemas educativos de éxito vistos na última sesión de clase (Finlandia, Corea do Sur e Xapón). No último informe PISA, estes 3 países quedaron entre os 10 mellores tanto en lectura como en matemáticas e ciencias. A simple vista, sen saber moito de cada un, parece que teñen un bo sistema educativo vendo os resultados que tiveron en 2015. Sen embargo, na miña opinión, non en todos é así.

No caso de Finlandia, que xustamente fixen eu a presentación, paréceme que ten un sistema educativo moi bo meritorio de implantar noutros países. A súa educación non so se basea en estudar todo o tempo, senón tamén se ten en conta o tempo para xogar e, polo tanto, ser felices.

Sen embargo, Corea do Sur ten un sistema educativo que se basea en estudar practicamente as 24 horas do día sen parar e sen ter tempo libre para xogar ou relacionarse. É normal, polo tanto, que saquen bos resultados nas probas se os estudantes pasan case toda a súa vida estudando sen parar. Na miña opinión, non merece a pena sacar tan bos resultados se en realidade non es feliz nin tes tempo para desfrutar un pouco da vida.

No caso de Xapón, para min estaría no medio entre Finlandia e Corea do Sur. O seu sistema educativo non está mal, pero tampouco xenial como o de Finlandia. Tense moito máis en conta ao alumnado, pero aínda así hai un disciplina moi rigorosa e esíxeselle moitísimo aos estudantes.

O sistema educativo de Finlandia baséase na confianza e responsabilidade do alumnado, nun ambiente cálido e acolledor con especial atención ás necesidades educativas especiais e estando o alumnado constantemente motivado grazas ás metodoloxías activas que se levan a cabo. Sen embargo, tanto en Corea do Sur como en Xapón, a ensinanza está máis centrada no profesorado e é de carácter memorístico. Ademais, existe unha competitividade moi forte, na que os estudantes se senten moi angustiados e con moito estrés, de feito, Corea do Sur ten a taxa máis alta de suicidios adolescentes. En Finlandia non hai cualificacións até despois dos 10 anos, polo que se busca non fomentar a competitividade e non categorizar aos estudantes.

Por outro lado, con respecto ás metodoloxías que seguen cada un e facendo referencia ao tema 8, Finlandia leva a cabo métodos activos, como a aprendizaxe por proxectos ou tarefas, onde o profesor serve de guía e orientador e o discente é o protagonista da súa propia aprendizaxe sendo o centro de atención. Así mesmo, o estilo orgánico e relaxado da educación finesa centra o seu modelo educativo en torno ás etapas dos nenos e nenas, impulsando a súa curiosidade, os seus intereses e capacidades de autoaprendizaxe. Sen embargo, en Xapón e Corea do Sur, sobre todo, non se teñen tan en conta as necesidade dos estudantes nin teñen un papel tan activo na escola. Ademais, a creatividade do alumnado en ambos países non é moi importante, algo que en Finlandia si se ten moito en conta.

Vistas todas estas diferenzas entre uns e outros, poderiamos dicir que tamén hai similitudes entre eles que fan que sexan os sistemas educativos con máis éxito do mundo. Tanto en Finlandia como en Corea do Sur e Xapón, a educación obrigatoria é gratuíta, polo que está ao alcance de todos. Así mesmo, a lexislación educativa é estable e duradeira e, por último, o profesorado é moi respectado e valorado. Soamente poden acceder á formación de profesorado os mellores xa que é unha carreira moi selectiva e, unha vez na docencia, teñen unha formación continua e avaliacións constantes.

En conclusión, penso que aínda que os 3 teñan bos resultados nas probas PISA, non hai punto de comparación entre o sistema educativo de Finlandia co de Corea do Sur e de Xapón. A verdade é que non me gustaría vivir nun sitio onde pases a maioría do teu tempo estudando e competindo cos demais continuamente sen parar. Prefiro unha educación onde aparte de ensinar coñecementos, tamén busquen a felicidade dos nenos e teñan en conta as necesidades de cada estudante, sen agobialos nin estresalos ata o punto de suicidarse. A parte diso, creo que os sistemas educativos funcionarán mellor se utilizamos metodoloxías activas onde os discentes sexan sempre os protagonistas e nós os guías que os axudemos no proceso de ensinanza-aprendizaxe.

Dosier: Temas 7 e 8

A última sesión, sobre os temas 7 e 8, comezámola cun debate piramidal no que tiñamos que comentar, primeiro por parellas, que conexión había entre as diferentes linguas que estudamos (linguas propias e linguas estranxeiras). A verdade é que non encontramos moitas conexións entre elas, a única era que as clases de inglés ou de francés cando había que explicar algo dábanse en español ou en galego. Despois tivemos que falalo con outra parella e opinaban o mesmo ca nós, que en realidade non tiñan moita conexión unhas materias coas outras. Ao final, cando xa o comentamos en grupo todos tiñamos a mesma opinión xa que ninguén no instituto tivo conexión algunha entre as linguas. O docente despois comentounos que até agora non se tiña feito este tipo de conexión pero que agora empezábase a facer. Por exemplo, se hai que traballar a expresión oral pódese traballar nunha lingua e noutra ou se hai que ver a estrutura en parágrafos dun texto, como son elementos comúns a todas as linguas, pódese dar nunha e noutra lingua. Como xa dixen outras veces, o debate piramidal paréceme unha boa ferramenta para comezar un tema e así ver de onde parte cada persoa. Ademais, así podemos compartir ou debater opinións uns e outros.

Con respecto a este tema, a nosa compañeira Olalla fixo a presentación sobre o Proxecto Lingüístico de Centro. Primeiro comentounos que había 4 realidades simultáneas: a análise de necesidades, o plan para mellora CCL, o documento de coordinación e a liña de traballo en relación coa CCL. Despois falounos dalgunhas características (a precisión, a coordinación, a constatación, a flexibilidade…), porque é necesario o PLC, o que di a Lei, quen e como se elabora, a quen implica, que debe incluír e as fases que ten. Por último, ensinounos algúns exemplos de bos proxectos lingüísticos de centro. A verdade é que foi unha presentación moi boa, completa e moi interesante para saber un pouco máis sobre o PLC.

Despois tocoulle facer a presentación a Marian sobre o estudo europeo de competencia lingüística (2011). Falounos da necesidade de realizar este estudo, dos países que participaron, dos idiomas aos que se presentou España, do tipo de probas que se facían, cada canto se fai esta proba, os resultados de varios países e en especial os malos resultados de España e a importancia que ten o inglés nesta proba. Pareceume bastante interesante esta presentación xa que non tiña nin idea desta proba debido a que se realiza dende fai poucos anos. Nesta presentación tocoume a min facer unha pregunta a Marian sobre o tema e foi a seguinte: Como se escollen aos alumnos e alumnas para facer esas probas? A resposta foi que se escollen aleatoriamente, pero ten que haber unha compensación coa poboación real (ámbito rural, urbano, desfavorecido…)

A seguinte presentación foi a miña sobre o sistema educativo en Finlandia. As preguntas que me fixeron foron: en primeiro lugar, se España podería aportarlle algo tamén a Finlandia, ao que respondín que non vistos os resultados dun e doutro país; e en segundo lugar, se había algunha característica do éxito de Finlandia que me chamara máis a atención, ao que respondín a relación das familias co centro e coa lectura.

Logo tocoulle á miña compañeira Miriam que realizou a presentación sobre o sistema educativo en Corea do Sur. Primeiro falounos un pouco do contexto de Corea do Sur, dos centros públicos e privados, dos horarios e do curso escolar coas súas diferentes etapas (xardín de infancia, escola primaria, intermedia, secundaria, junior college, universidade e posgrado ou doutorado). Por último, comentounos os puntos máis importantes para que o sistema educativo de Corea do Sur teña bos resultados: a educación é fundamental, a ensinanza é gratuíta e obrigatoria, hai unha gran inversión na educación, as políticas educativas son a longo prazo, os profesores son respectados, os estudantes estudan máis de 10 horas ao día, a competitividade e os resultados gobernan o sistema, os alumnos e alumnas non teñen tempo para xogar ou relacionarse, o sistema fomenta a memorización e deixa de lado a creatividade e as TICs son moi importantes. Gustoume moito esta presentación porque non sabía como funcionaba o sistema educativo en Corea do Sur e, a verdade, pensei que era moito mellor. Na miña opinión non merece a pena ter uns dos mellores resultados se en realidade os sacas porque estás practicamente todo o día estudando sen desfrutar un segundo da vida. Non é que teñan un bo sistema, senón que a base de estudar día e noite é normal que saquen bos resultados.

O seguinte en presentar foi Pablo e o fixo sobre o sistema educativo en Xapón. En primeiro lugar falounos un pouco do contexto de Xapón e despois centrouse en catro puntos fundamentais para o éxito do sistema educativo xaponés: a importancia social da escola (a reputación que teñen as escolas e a relación cos alumnos e alumnas), a importancia do titor e a súa comunicación coas familias (relación moi achegada e de confianza, 1 hora de titoría ao día, asociacións de país...), o esforzo persoal dos estudantes e a metodoloxía que se utiliza. Con respecto a esta presentación, teño unha opinión parecida á da anterior, xa que esperábame un sistema educativo bastante mellor onde a felicidade dos alumnos e alumnas tamén sexa moi importante como en Finlandia. Aínda así, paréceme moito mellor o sistema educativo de Xapón que o de Corea do sur.

Despois pasamos ao tema das metodoloxías, polo que o docente comezou explicando a través dun PowerPoint as distintas metodoloxías que se foron aplicando ao longo da historia, debido ao crecemento da sociedade. En primeiro lugar falounos da metodoloxía tradicional (s. XVI), na cal o obxectivo era facilitar o acceso aos textos literarios. Esta metodoloxía era unha concepción moi elitista e estaba centrada no profesor cunha transmisión vertical. Para as explicacións usábase a lingua materna e predominaban as actividades de gramática e tradución. En segundo lugar falounos da metodoloxía directa (inicios s. XX), na cal o obxectivo era que se aprendese a falar cun método activo e global. Con esta metodoloxía a burguesía urbana xa empezaba a introducirse no ensino. Estaba aínda centrada no profesor, pero comezaba a aparecer o papel de docente como pallaso (mímica e conversa). Deixouse de empregar a lingua materna e déuselle prioridade á fala, polo que había inversión comunicativa e directa. Ademais, déuselle tamén importancia á pronunciación e á fonética, cunha aprendizaxe significativa e baseada nos diálogos entre docente e discente.

Con respecto a estas metodoloxías, Raquel fixo a súa presentación sobre o método gramática-tradución e o método directo. Primeiro falounos un pouco sobre as características que posúen ambos, despois fixo unha comparación entre un método e o outro e, por último, deunos os pros e os contras de cada un segundo a súa opinión. Gustoume bastante esta presentación xa que puidemos ver as características e as diferenzas entre os dous métodos e ver que, en realidade, pódense usar os dous dependendo da actividade ou do que queiramos conseguir na clase.

Despois o docente seguiu coa explicación doutros métodos. Falounos da metodoloxía audioral na que primeiro hai que comprender/entender, logo falar e por último ler e escribir. En canto aos docentes, estes seguen posuíndo o saber lingüístico, dirixen as aulas e posúen coñecementos e habilidades técnicas. Sen embargo, deixan de ser os únicos referentes orais (discos, casetes, diapositivas...)  e a prioridade é a lingua oral, deixando a un segundo plano a gramática e o léxico. Logo comentounos algo sobre a metodoloxía SGAV (estructuro-global audiovisual), o enfoque funcional-nocional e o enfoque comunicativo- Con este último método o que se quere é aprender a comunicarse en situacións da vida cotiá. Esta metodoloxía céntrase no alumnado, sendo o docente un animador e a lingua oral a prioridade.

Unha vez terminada a explicación do docente, pasamos a realizar a técnica de puzzle. O que tivemos que facer foi por grupos escoller un libro de texto colgado en Faitic e ver os diferentes apartados (recepción, produción, gramática, léxico e fonética e entoación) para despois completar unha ficha que nos entregou o docente. Cada un do grupo tivo que escoller un apartado e ver que tipo de actividades había no libro, a cantidade e en que lugar da unidade didáctica estaba. Nos escollemos o libro Beyond de nivel A2 e, eu en concreto, o apartado de gramática. Unha vez completada a ficha entre todos, cada un do grupo tivo que xuntarse cos que escolleron o mesmo apartado doutros grupos e comentar o que había de gramática en cada libro de texto. Despois regresamos co noso grupo e comentamos o que tiña cada libro en cada apartado. Esta técnica paréceme unha boa ferramenta de traballo colaborativo, xa que implica a todo o mundo e así podemos ver un tema dende diferentes perspectivas e colaborar á hora de completar a imaxe final.

A seguinte en presentar foi Natalia sobre o método do silencio. Primeiro fixo unha pequena demostración deste método cun exercicio no que nós tivemos que colaborar e despois explicou as características e os puntos importantes desta metodoloxía. Gustoume moito como presentou este método xa que o fixo de maneira diferente ao resto empezando cun exemplo práctico. Sen embargo, paréceme un método bastante difícil de levar a cabo na aula e de recorrer a el en contadas ocasións.

Por último, María fixo a súa presentación sobre a aprendizaxe por proxectos. Falounos da súa orixe, das súas características, dos roles do alumnado (activo, autónomo) e do profesorado (mediador, observador, facilitador), das fases que teñen os docentes (planificación, realización do proxecto e avaliación), das vantaxes e inconvenientes... Finalmente, comentounos que as EOI teñen bastantes problemas para levar a cabo a aprendizaxe por proxectos e o que fan normalmente é o enfoque por tarefas que é menos ambicioso. Foi unha moi boa presentación tamén, aínda que este método xa era moito máis coñecido para nós xa que noutra materia tivemos que realizar unha unidade didáctica usando esta metodoloxía. Penso que é bastante laboriosa para os docentes, pero unha moi boa metodoloxía para levar a cabo na aula.

En conclusión, a última sesión foi bastante interesante e entretida, xa que ademais de realizar unha serie de presentación cada unha diferente tamén realizamos algunha actividade en grupo como o debate piramidal e a técnica de puzzle. Tamén hai que comentar o detalle que tivo o docente con nós de ofrecernos bombóns. En xeral, esta parte da materia gustoume moito xa que dunha materia que parece bastante teórica e, polo tanto, aburrida, o docente conseguiu que aprendéramos moito e o pasáramos moi ben cunhas clases moi dinámicas.

Actividade sesión virtual: metodoloxías pedagóxico-didácticas

Con respecto ao tema sobre as metodoloxías pedagóxico-didácticas, nesta entrada vou describir dúas actividades realizadas na miña unidade didáctica con dous métodos diferentes: a aprendizaxe por proxectos e o enfoque comunicativo.

Aprendizaxe por proxectos

O nome de aprendizaxe por proxectos aplícase a unha diversidade de propostas educativas que comparten uns mesmos fundamentos teóricos da psicoloxía da aprendizaxe, pero que xurdiron en contextos distintos e seguiron tamén a súa propia evolución. Un proxecto consiste nun conxunto de actividades, organizadas e secuenciadas de tal forma que ao final se obteña un resultado ou produto determinado. A aprendizaxe por proxectos relaciónase cos seguintes aspectos:

• A aprendizaxe participativa, activa e en cooperación
• A motivación e a implicación dos estudantes
• A globalidade da aprendizaxe e a transversalidade dos contidos
• O desenvolvemento de coñecementos declarativos e instrumentais
• A relación co contexto social en que ten lugar a aprendizaxe

As primeiras propostas de traballo mediante proxectos aparecen a principios do século XX, no contexto da ensinanza primaria e secundaria. O filósofo americano J. Dewey resaltou a influenza que a experiencia exerce sobre o razoamento, e os pedagogos da época inspiráronse nas súas ideas para aplicalas á ensinanza. En 1918 W. H. Kilpatrick definiu o Método de proxectos como un plan de traballo, que se elixe libremente co obxectivo de realizar algo que esperta o propio interese; pode tratarse da resolución dun determinado problema, ou ben dunha tarefa que se desexa levar a cabo. As propostas técnicas do pedagogo francés C. Freinet tiveron tamén gran influencia nestes procedementos de ensinanza-aprendizaxe, xa que en todos eles a aprendizaxe da lingua se integra coa das outras materias.

Con respecto ao traballo por proxectos na aprendizaxe de linguas estranxeiras, é necesario utilizar a lingua que se aprende na realización de todas as actividades do proxecto, activando así todas as destrezas lingüísticas e aprendendo gramática e vocabulario a medida que as necesidades prácticas do desenvolvemento do proxecto o vaian esixindo. Ademais, o proxecto inclúe na súa secuencia de actividades un análise de necesidades realizado conxuntamente por profesores e alumnos, uns procedementos de avaliación e autoavaliación e una selección de contidos de aprendizaxe. Todo iso debe contribuír ao desenvolvemento da autonomía na aprendizaxe.

A actividade que propoño para exemplificar esta metodoloxía na aula forma parte dunha unidade didáctica para alumnos e alumnas de 3º da ESO na materia Segunda Lingua Estranxeira: Francés. A tarefa final que se vai desenvolver nesta unidade didáctica consiste na realización dunha feira de países francófonos onde cada grupo de tres estudantes presentará oralmente un deses países elixido por eles. Este proxecto é integrado, xa que o alumnado ademais de traballar na materia Segunda Lingua Estranxeira: Francés, tamén o fará en Educación Plástica, Visual e Audiovisual, en Lingua Castelá e Literatura e Xeografía e Historia. En plástica o docente desta disciplina traballará cos estudantes na realización e montaxe dun posto ou stand para cada país francófono e tamén no deseño de símbolos ou obxectos característicos de cada sitio (bandeiras, monumentos, comidas, instrumentos...); en lingua castelá traballarán na identificación de características e estratexias para elaborar un bo resumo; e en xeografía e historia realizarán gráficos cos datos dos distintos países francófonos (economía, demografía, evolución) e farán comparacións entre eles.

Para realizar este proxecto con éxito, o alumnado terá que ir facendo unha serie de actividades:

•     En primeiro lugar, cando xa teñan escollido o país francófono cada un dos grupos, a docente proporcionaralle a cada grupo unhas páxinas web en francés nas que deberán ler e buscar información sobre ese país.
•       Unha vez lida e comprendida a información que aparece nas páxinas web dos países francófonos, cada grupo terá que seleccionar a información que sexa necesaria e relevante tendo en conta unha ficha que lle entregará a docente.
•   Despois, un de cada grupo deberá xuntarse con outro compañeiro dun grupo diferente para simular os roles de turista e guía turístico.
•     Ao terminar, cada alumno volverá co seu grupo e terá que realizar unha produción escrita en francés sobre o país francófono elixido.
•    Cando teñan feita todos os grupos a produción escrita, na clase localizaranse os posibles erros. Cada grupo intercambiará o seu texto con outro grupo e intentarán corrixir ou mellorar esa produción escrita con criterio.
•   Unha vez corrixida e finalizada a produción escrita, o alumnado procederá a ensaiar a presentación na aula onde os seus iguais farán de público.
•   Por último, o día da representación da feira de países francófonos no salón de actos, cada grupo, en orde xa asignado anteriormente, presentará o seu país francófono.

Os obxectivos didácticos para este proxecto son:

•       Adquirir coñecementos sobre as culturas francófonas e recoñecer os diferentes países que a integran para valorar a riqueza desta lingua.
•          Analizar e comprender a información proporcionada en textos franceses aplicando estratexias de comprensión lectora para familiarizarse coa lingua francesa e adquirir vocabulario e estruturas gramaticais.
•    Identificar e seleccionar información relevante en textos franceses para demostrar o entendemento da lingua e a capacidade de recompilar datos e sintetizar contidos.
•       Desenvolver capacidades de redacción e organización para elaborar unha boa produción escrita en francés.
•        Aplicar as estruturas gramaticais e as regras básicas de ortografía e de puntuación para redactar de maneira correcta un texto escrito en francés.
•      Empregar estratexias para ser capaces de detectar os posibles erros lingüísticos e gramaticais nas producións escritas e fomentar así un espírito crítico.
•           Interiorizar o vocabulario relacionado co tema para un mellor dominio do idioma e ser capaces de comunicarse en situacións da vida cotiá como pode ser ir de viaxe a outro país.
•     Utilizar correctamente os compoñentes fonéticos, léxicos, sintáctico-discursivos e funcionais básicos da lingua francesa para expresarse oralmente de forma adecuada e sen problemas de comprensión.
•       Amosar unha actitude de respecto cara os demais compañeiros para favorecer a participación na clase e desenvolver confianza á hora de expresarse en publico na lingua francesa.
•     Potenciar o traballo en grupo e a aprendizaxe cooperativa para axudarse mutuamente e profundar mellor nos contidos.

Os obxectivos xerais son:
A, B, C, D, E, G, I, L

Este proxecto aborda todas as competencias clave: competencia en comunicación lingüística (CCL), competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT), competencia dixital (CD), competencia aprender a aprender (CAA), competencia social e cívica (CSC), sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE) e conciencia e expresións culturais (CCEC).

Con respecto aos contidos, este proxecto trata os seguintes:
B2.1, B2.2, B3.1, B4,1, B5.1, B5.2, B5.3, B5.6, B5.7.

En canto os criterios de avaliación, teranse en conta:
B2.1, B2.2, B3.1, B3.4, B4.1, B4.4, B5.1, B5.2, B5.6.

Os estándares de aprendizaxe serán:
SLEB2.1, SLEB2.2, SLEB3.1, SLEB3.7, SLEB4.4, SLEB5.1, SLEB5.2, SLEB5.5.

Por último, a avaliación será de carácter formativo e sumativo. Nas actividades previas á presentación oral, a docente irá observando o traballo na aula e o día da presentación a docente usará unha rúbrica para avaliar.

O enfoque comunicativo

O enfoque comunicativo é unha corrente metodolóxica que propón a superación do concepto de lingua como sistema de regras para centrar a atención na comunicación. O enfoque comunicativo (en inglés, Communicative Approach) coñécese tamén como ensinanza comunicativa da lingua, como enfoque nocional-funcional ou como enfoque funcional.

O decaemento do enfoque oral e do método audiolingüe favoreceron o florecemento de novas propostas didácticas. A finais dos anos 60 do século XX, algúns lingüistas británicos como C. Candlin e H. Widdowson creron que o obxectivo na aprendizaxe da lingua estranxeira debería ser o desenvolvemento da competencia comunicativa e non so da competencia lingüística. Esta nova concepción da ensinanza-aprendizaxe da lingua estranxeira recolle as aportacións de varios campos de investigación, tales como a lingüística funcional británica, a sociolingüística estadounidense e a filosofía da linguaxe ou pragmalingüística.

A comunicación non é un mero produto, senón máis ben un proceso, que se leva a cabo cun propósito concreto, entre uns interlocutores e unha situación concreta. Polo tanto, non basta con que os estudantes asimilen un cúmulo de datos como vocabulario, regras, ou funcións. Ademais, é imprescindible, que aprendan a utilizar eses coñecementos para “negociar” o significado. Para iso, deben participan en tarefas reais ou cotiás, nas que a lingua sexa un medio para alcanzar un fin, non un fin en si mesma. Con respecto ao alumnado, este será o protagonista tendo un papel moi activo e desenvolvendo a capacidade de aprender a aprender. Por outro lado, o profesorado pasa a ser o guía ou orientador da aprendizaxe dos estudantes.

Con este modelo didáctico preténdese capacitar ao alumnado para unha comunicación real, non só na vertente oral, senón tamén na escrita, con outros falantes na lingua estranxeira. Polo tanto, hai que lembrar que co enfoque comunicativo, trabállanse as catro destrezas de forma integrada.

A actividade que propoño para exemplificar esta metodoloxía na aula forma parte do traballo por proxectos que expliquei anteriormente. Como xa comentei, a tarefa final que se vai desenvolver nesta unidade didáctica consiste na realización dunha feira de países francófonos. Para levar a cabo o enfoque comunicativo, unha vez buscada a información dos países francófonos (comida típica, monumentos importantes, linguas oficiais, festas ou costumes…) un de cada grupo deberá xuntarse con outro compañeiro dun grupo diferente para simular os roles de turista e guía turístico. Ambos deberán intercambiar os roles preguntando e respondendo sempre na lingua estranxeira con expresións fixas, vocabulario e gramática. xa visto anteriormente na clase, etc. (Quelle nourriture typique puis-je manger au Maroc?; Quels monuments puis-je visiter en France?; Vous pouvez visiter la Tour Eiffel, la cathédrale Notre-Dame, le musée du Louvre...). Así, deberán todos poñerse na pel dunha situación real e cotiá como é ir de viaxe a outro país e preguntar e responder sobre as cousas máis comúns dese sitio. A docente irá de grupo en grupo observando e escoitando o que van preguntando e respondendo os estudantes.

O obxectivo desta tarefa consiste en interiorizar o vocabulario relacionado co tema para un mellor dominio do idioma e ser capaces de comunicarse en situacións da vida cotiá como pode ser ir de viaxe a outro país. 
Con respecto aos obxectivos xerais, esta actividade relaciónase con comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de forma apropiada. 
Ademais, esta actividade aborda as competencias clave en comunicación lingüística (CCL), aprender a aprender (CAA), sociais e cívicas (CSC) e conciencia e expresións culturais (CCEC).

En canto aos contidos do currículo, esta actividade trata os seguintes:

▪ B2.1. Estratexias de produción:

– Concepción da mensaxe con claridade, distinguindo a súa idea ou ideas principais, e a súa estrutura básica. 

– Activación dos coñecementos previos e elementos lingüísticos previamente asimilados e memorizados.

– Expresión da mensaxe con claridade e coherencia básica, estruturándoa adecuadamente.

▪ B2.2. Actitude de respecto cara a si mesmo/a e cara ás demais persoas para comprender e facerse comprender.

▪ B5.1. Patróns sonoros, acentuais, rítmicos e de entoación básicos:

– Sons e fonemas vocálicos.

– Sons e fonemas consonánticos e as súas agrupacións.

– Procesos fonolóxicos máis básicos.

– Acento fónico dos elementos léxicos illados e na oración.

▪ B5.6. Léxico oral básico de uso común relativo a:

– Expresións fixas, enunciados fraseolóxicos moi básicos e moi habituais e léxico sobre temas relacionados con contidos da tarefa en cuestión.

Por último, a avaliación desta actividade será de carácter formativo, utilizando a técnica de observación na aula.

En conclusión, penso que tanto a metodoloxía por proxectos como o enfoque comunicativo son moi interesantes e boas estratexias para utilizar nas clases de linguas estranxeiras. Ademais, creo que o éxito para o proceso ensinanza-aprendizaxe é mesturar constantemente este tipo de metodoloxías activas no que a aprendizaxe do alumnado sexa participativa, activa e a súa motivación sexa grande. Por último, gustaríame comentar que me alegra moito que este tipo de metodoloxía cada vez vaia en aumento e se deixen atrás os métodos tradicionais onde o protagonista era soamente o profesor e non se tiñan en conta as necesidades e intereses do alumnado.

Presentación: O sistema educativo en Finlandia

Con respecto ao tema 7: O ensino-aprendizaxe de linguas estranxeiras en países da nosa contorna, nesta entrada comparto a miña presentación (en español) sobre o sistema educativo en Finlandia. Tamén deixo aquí a presentación no programa Genially.

El sistema educativo en Finlandia

1. Contexto de Finlandia

·     Finlandia es un país miembro de la Unión Europea desde 1995 y se sitúa en el noroeste de Europa.

·       Tiene fronteras al oeste con Suecia, al este con Rusia y al norte con Noruega, además de estar rodeada por el mar Báltico por el oeste y el sur.

·       Su capital y ciudad más poblada es Helsinki.

·    Cuenta con una población de alrededor 5,5 millones de habitantes y la gran mayoría de la población se concentra en el extremo sur, en la costa del golfo de Finlandia y sus alrededores.

·    Finlandia es el sexto país más extenso de Europa, pero es el segundo de menor densidad poblacional de la Unión Europea.

·     La mayoría de los finlandeses hablan como lengua materna el finés y como segunda lengua oficial sueco.

·        El tipo de gobierno es una república cuyo presidente es Sauli Niinistö.

·    Estado de bienestar con una política altamente democrática y con niveles muy bajos de corrupción.

2. El sistema educativo finés

En Finlandia, el 99% de las escuelas son públicas y, además, el sistema se hace cargo también del material, el comedor, el transporte y la asistencia sanitaria. La educación es financiada prácticamente a partes iguales por la administración central y los municipios. El año escolar en Finlandia cubre unos 200 días teniendo de promedio menos de 30 horas de clase a la semana (más en secundaria que en primaria). Las clases no pueden superar los 24 alumnos y en algunas, como en lenguas extranjeras, se desdoblan. La duración es de 45 minutos con descanso de 15 minutos entre cada clase y los deberes para casa están organizados para que se realicen en solamente 30 minutos al día.

En el sistema educativo finés hay tres niveles de educación. El primer nivel consiste en la educación básica; el segundo nivel corresponde a la formación profesional y al bachillerato y, por último, el tercer nivel pertenece a la educación universitaria y politécnica.

·         La educación básica

La escuela básica obligatoria tiene nueves años de duración, se inicia a los siete años y se termina a los dieciséis. Sin embargo, un 95% de los niños y niñas de seis años acuden a diario a centros de preescolar donde muchos empiezan ya a aprender a leer y escribir, pero sobretodo realizan actividades que estimulan su faceta social. Esta enseñanza obligatoria se divide en dos ciclos: la escuela primaria, con seis cursos de duración (7-12 años) y la escuela secundaria, con tres cursos (13-16 años). Además de estos, existe un último curso para el alumnado que quiera mejorar sus notas. En la parte de primaria, la mayoría de las clases las imparte un profesor tutor que se encarga de dar la mayoría de las asignaturas, sin embargo, en secundaria, estas son impartidas por profesores especialistas en la materia. El sistema educativo finés reconoce esta primera etapa como crucial, ya que es cuando se empieza a aprender a ser alumno, a desarrollar interés por aprender, a colaborar con sus compañeros, adquirir responsabilidad y autonomía…Tras la etapa obligatoria, el alumnado puede decidir abandonar sus estudios o continuar en el segundo nivel (el 95% de los alumnos continúan sus estudios).

·         La educación secundaria

            - Bachillerato: es un acceso para jóvenes de entre 16 y 19 años. Tiene un total de tres cursos, pero se puede hacer en dos o en cuatro, ya que no está organizada en clases fijas, sino en cursos de cinco o seis periodos al año. Al terminarlo, todos deben realizar un examen nacional (examen final de madurez), aunque para entrar en las universidades, debido al elevado número de estudiantes, deben realizar un examen previo de entrada para la carrera que quieran estudiar.

            - Formación profesional básica: se imparte en institutos y centros de trabajo en los que el alumnado firma un contrato de aprendizaje y puede elegir entre 75 títulos profesionales. También se desarrolla en tres cursos, cuenta con un periodo de prácticas en empresas de seis meses y, tras acabarlo, se puede acceder tanto a la universidad como a la Formación profesional superior.

·         La educación postsecundaria

En el tercer grupo se encuentra la enseñanza superior donde se incluyen tanto los estudios universitarios como la Formación profesional superior o politécnico. Con el título de formación profesional se puede solicitar el ingreso a un politécnico que dura entre 3-4 años y con el bachillerato o título del politécnico se puede solicitar el ingreso a una universidad. Los estudiantes que tengan el examen de madurez aprobado, pero no sean aceptados en una universidad, pueden estudiar en un politécnico o formación profesional superior. Las universidades están financiadas por el estado, por lo que los estudiantes no tienen gastos en la matrícula y está al alcance de todos. En la universidad se puede estudiar un título inferior o de diplomatura que dura 3 años o un título superior o de maestría que dura 6 años.

2.1 Características principales que conllevan al éxito en el sistema educativo finés.

·         Centros: estos cuentan con una gran autonomía tanto en el plan económico como organizativo, ya que realizan su propio currículo, su plan anual y eligen a sus propios docentes. Además, son lugares diseñados para enseñar y aprender, con espacios acogedores, luminosos y flexibles donde el alumnado se puede mover con facilidad.

·         Evaluación: tiene el objetivo de servir de guía y fomentar el estudio, desarrollar la capacidad de autoevaluación del alumnado y promover la confianza en sí mismos. Tiene carácter continuo y, hasta los 10 años, se evalúa de manera cualitativa para no caracterizarlos. Así, el alumnado y su familia sabe de qué manera mejorar y se elimina la competitividad. A partir de esa edad, se califica a los estudiantes en una escala del 4 al 10. Lo recomendado es tener un 8 y cuando existe un suspenso se refuerza para que rápidamente vuelva al nivel de los demás. Al finalizar la educación básica no hay ningún examen, pero deben obtener calificaciones aceptables en todas las disciplinas. Si un alumno pasa la educación básica sin certificado tiene la posibilidad de ir a un curso extra (escuela popular superior para adultos).

·         Necesidades educativas especiales: para el sistema educativo finés, el proceso de enseñanza debe adecuarse a las capacidades y necesidades de todo el alumnado y con posibles adaptaciones curriculares personalizadas. La educación especial está integrada en la enseñanza ordinaria todo lo posible. De hecho, los alumnos con necesidades especiales aprenden a socializarse del mismo modo que los demás, ya que este tipo de alumnado goza de profesores especializados que los acompañan a las clases normales para ayudarles o apoyarles. Solamente en situaciones de necesidades específicas graves se les enseña en clases especializadas. La finalidad es que este tipo de alumnado termine la enseñanza obligatoria intentado que sus dificultades no aumenten y, por lo tanto, que se reduzca el fracaso escolar.

·         Igualdad: uno de los objetivos del sistema educativo finés es darles a todos los ciudadanos las mismas oportunidades de acceso a la educación, sin importar la edad, lugar de residencia, situación económico-social, sexo o lengua materna. Por eso, la educación es libre de costes: la enseñanza, la atención social y sanitaria y las comidas se ofrecen gratuitamente en todos los niveles.

·         Profesorado: la sociedad finlandesa valora y reconoce muchísimo la labor del profesorado, ya que estos tienen una alta calificación y una gran dedicación a su trabajo. Aunque su salario no es elevado, los docentes son muy respetados por desempeñar una de las profesiones más importantes para el desarrollo de su país, por lo que les dan la libertad de gestionar sus clases a su manera y así adaptarse a las necesidades del grupo. La formación docente recibe muchísimas más solicitudes de las que se pueden aceptar, por lo que se convierte en una carrera muy selectiva. Para entrar en esta carrera se realiza una prueba de acceso en la cual solo los más inteligentes, los más motivados y los que tengan mejor manejo del idioma son aceptados. Por otro lado, una vez finalizados los estudios, son los municipios quienes los contratan, lo que conlleva a un duro proceso de selección. Además, los profesores participan en cursos de formación continua y son evaluados constantemente por los familiares, los directores y por ellos mismos.

·         Coordinación familia-escuela: las familias están muy implicadas en el sistema educativo ya que reconocen su importancia como principal institución educativa y ejemplo a seguir. La comunicación entre las familias y la escuela es constante y directa y si hay algún problema siempre intervienen para afrontar cualquier situación. Además, en Finlandia existen muchas ayudas económicas para la conciliación entre la vida laboral y la familiar, lo que conlleva a que haya una relación muy estrecha entre el hogar y la escuela.

·         Lectura: desde que son pequeños, la afición a la lectura de los finlandeses es muy fuerte, por lo que Finlandia presume de una gran red de bibliotecas públicas que se usan habitualmente. De hecho, el 80% de las familias tienen la costumbre de ir con los niños y niñas a la biblioteca el fin de semana. Esto influye en que Finlandia sea una de las poblaciones con más altos índices educativos y con más interés por los libros: un finlandés lee una media de 47 libros al año (en España solo 10).

3. Resultados del informe PISA: Finlandia y España

Con respecto a los últimos informes de PISA (Programa Internacional para la Evaluación de Estudiantes) llevados a cabo por la OCDE, en las siguientes gráficas podemos observar el rendimiento académico de los estudiantes de 15 años tanto en lectura como matemáticas y ciencias en 2015. Estas pruebas se realizan desde el año 2000 cada 3 años y, aunque es considerado como un sistema objetivo de comparación, su formulación está sujeta a muchas críticas debido a su análisis meramente cuantitativo.

En este trabajo nos centraremos solamente en los resultados de Finlandia y España, en los cuales se puede observar una gran diferencia entre ambos países, siendo Finlandia siempre uno de los países en cabeza y España encontrarse solamente por encima de la media propuesta por el OCDE en lectura.

·        Lectura

Como se puede observar en los resultados de lectura, Finlandia ocupa el segundo puesto con 526 puntos solamente por debajo de Canadá por un punto y ganando una posición con respecto al informe de 2012. Sin embargo, España se encuentra en el puesto número 21 con 496 puntos, solamente 3 puntos por encima de la media de la OCDE y ganando dos posiciones con respecto a las pruebas de 2012.

·        Matemáticas

Como podemos observar en los resultados de matemáticas, Finlandia ocupa el octavo puesto con 511 puntos igual que Dinamarca que quedó por encima de él. Se puede observar una leve caída de Finlandia con respecto al informe de 2012 donde ocupaba el sexto puesto. Por otro lado, España se encuentra en el puesto número 25 con 486 puntos, 4 por debajo de la media de la OCDE manteniendo el mismo puesto que en las pruebas de 2012.

·        Ciencias

Como se puede observar en los resultados de ciencias, Finlandia ocupa el tercer puesto con 531 puntos solamente por debajo de Estonia y Japón y, con respecto a las pruebas de 2012, está un puesto por debajo. Por otro lado, España se encuentra en el puesto número 24 con 493 puntos, justo donde la OCDE tiene marcada la media y subiendo 3 puestos con respecto al informe de 2012.

4. Comparación: Finlandia vs. España

5. Conclusiones

Como se ha podido observar, el sistema educativo finés funciona muy bien y está dando muy buenos resultados en los últimos informes PISA. Esta circunstancia ha provocado que otros países, como España, se hayan fijado en ese modelo educativo para analizar las claves de su éxito y poder introducirlas en sus sistemas.

No es cuestión de invertir mucho más dinero en educación, sino de crear un sistema educativo en el que ningún alumno o alumna quede excluido. Finlandia ha logrado un sistema educativo de éxito a través, sobretodo, del reconocimiento que se le da al profesorado, la atención especializada al alumnado, la autonomía de los centros educativos y la relación de las familias con los centros. A todo ello se suma una ley educativa estable, que no va cambiando dependiendo del color del gobierno.

Por lo tanto, España debería aprender bastante del sistema educativo de Finlandia para mejorar sus resultados. Y no creo que sea cuestión de copiar modelos, sino de adaptar lo que está probado que funciona a nuestro sistema educativo. Por ejemplo, se deben aprovechar mejor las horas lectivas, se debe destinar a la educación más recursos y mejores profesionales, ayudar a que las familias estén más implicadas con el sistema educativo o que el alumnado con necesidades educativas especiales esté totalmente integrado en la enseñanza ordinaria.

6. Referencias

Aula Planeta. (2015). Las diez claves de la educación en Finlandia [Infografía]. Aula Planeta. [Fecha de consulta: 07/12/2017]. Disponible en: http://www.aulaplaneta.com/2015/01/22/noticias-sobre-educacion/las-diez-claves-de-la-educacion-en-finlandia/

Ciancio, A. (2016). Finlandia y las claves de su éxito en la educación. Universia. [Fecha de consulta: 07/12/2017]. Disponible en: http://noticias.universia.pr/educacion/noticia/2016/08/11/1142614/finlandia-claves-exito-educacion.html

Enkvist, I. (2010). EL ÉXITO EDUCATIVO FINLANDÉS. Bordón, 62 (3), pp. 49-67.

Gripenberg, M., & Lizarte, E. (2012). El sistema educativo de Finlandia y su éxito en la prueba PISA. Journal for Educators, Teachers and Trainers. (3), pp. 14-24.

López, S. (2014). Comparativa del sistema educativo español con el finlandés. Sistemas educativos por todo el mundo. [Fecha de consulta: 07/12/2017]. Disponible en: http://sistemaseducativosdelmundo.blogspot.com.es/2014/06/comparativa-del-sistema-educativo.html

ODCE. (2016). PISA 2015 Resultados Clave. [archivo pdf]. [Fecha de consulta: 07/12/2017]. Disponible en: https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus-ESP.pdf

Pomeraniec, H. (2014). El secreto de Finlandia. La Nación. [Fecha de consulta: 07/12/2017]. Disponible en: http://www.lanacion.com.ar/1745958-el-secreto-de-finlandia